Tết đoàn viên
Sài Gòn, những ngày cuối năm, hàng hàng lớp lớp người khăn gói lên đường về nhà, về quê. Chắc rất nhiều người trong đó, thật ra là về với mẹ. Cái Tết ở Việt Nam nhiều năm nay, mỗi lúc một thiếu đi nhiều phong tục truyền thống. Có lẽ, Tết chỉ còn là những ngày nghỉ dài hơi. Tết có thể là cuộc chạy trốn ngày thường ở những đô thị phồn hoa để tìm về sự giản dị bình yên ấm ấp bên gia đình, ở đó có cha, có mẹ....
Nhưng không phải người mẹ nào cũng có được niềm vui như vậy. Tôi có quen một đôi vợ chồng, từ khi làm ăn khấm khá, vài năm trước đã tham gia trào lưu mới của xã hội, là xách vali đi đón Tết ở nước ngoài. Ngày mùng một, trước khi xuất ngoại, họ gọi điện thoại về quê chúc Tết mẹ. Bà mẹ già cười trong điện thoại mà mắt buồn buồn. Tôi lại nghĩ đến những đứa con trẻ mồ côi ở chùa, những đứa trẻ ở bãi rác, những đứa trẻ ở dãy phòng trọ trong con hẻm lao động nghèo không biết quê, không có điều kiện về quê. Cho dù khốn khó nhưng các cô, các mẹ cũng cố gắng chăm lo cho các cháu có tết vì năm chỉ có một lần.
Những năm mẹ tôi còn sống, dù nhà nghèo, năm nào cũng vậy, mẹ chăm lo cho anh em từng li từng tí, những gì tốt nhất mẹ luôn dành cho con. Mẹ cứ làm những chuyện mà tôi cứ nghĩ là chỉ làm mệt người, do chỉ là thói quen ngày Tết như làm bánh, chuẩn bị đồ ăn ngon, mua ít hoa, sắm đồ mới....Ấy vậy mà khi mẹ không còn, thiếu những điều tưởng chừng như vặt vãnh ấy, Tết đi đến mọi nơi nhưng không còn ghé vào nhà tôi nữa. Mẹ như một mùa xuân bí mật mà thượng đế đã ban tặng cho mỗi gia đình, mà khi không còn, sự cô quạnh và tiếc nuối sẽ đeo đẳng đến tận cuối đời, nhắc lại trong từng giấc mơ khắc khoải.
Chắc những đứa con ở chùa hay những cháu ở khu xóm trọ còn chưa biết đủ về món quà mà thượng đế ban tặng cho chúng. Hay đôi vợ chồng bạn tôi vẫn chưa tìm thấy được cái Tết thật sự với mẹ mình. Tôi nhìn thấy nhiều cái Tết mà bạn bè mình kể nôn nao được về với Cha, Mẹ… dù đó là nơi vẫn còn thiếu con đường nhựa, chưa có những cây cầu đủ cho chiếc xe đạp chạy qua. Đó là những chuyện kể ấm áp lòng người, mà chỉ nói với nhau thôi, cũng đã nghe xôn xao như Tết đến.
Anh bạn làm báo của tôi đã hơn 40 tuổi, không cần Tết đến, mỗi khi nhớ mẹ là anh phóng xe đi cả trăm cây số để về nhà, đôi khi chỉ để nhìn mẹ mình, leo lên võng nhìn dáng mẹ gầy lom khômqua lại trong căn nhà ba gian ấm cúng ở quê. Một người bạn khác của tôi, sống bằng nghề xây dựng, có đêm gần Tết bỗng gọi điện thoại để tâm sự vì không còn biết nói với ai, rằng anh ta nhớ mẹ quá, rồi khóc rưng rức trong điện thoại. Khi còn mẹ, Tết cho mỗi người cảm giác là trẻ con, bất luận bao nhiêu tuổi. Khi mất mẹ rồi, Tết là cảm giác phải làm một người lớn một mình, mới héo hắt làm sao.
Năm nay, tôi không thấy đôi vợ chồng người bạn quen chuẩn bị vali để đón xuân ở nơi khác nữa. "Mẹ yếu rồi, nên năm nay ở nhà thôi", người chồng nói như vậy. Tự nhiên lòng tôi mừng như trẻ nhỏ. Vậy là bà cụ được một năm mới bên con cháu đề huề. Dẫu muộn, nhưng rồi xuân đã thật sự ghé đến ngôi nhà đó. Tôi cũng ước các cháu ở bãi rác, xóm trọ nghèo sẽ ở nhà, ăn bữa cơm với mẹ nhiều hơn.
Rồi sẽ có lúc chúng bừng tỉnh và hiểu rằng không có tượng đài nào vĩ đại hơn người mẹ với đôi tay chai sần ấy, cho chúng được ôm chầm lấy từng ngày. Thế gian này, nếu ai cũng thương và nhớ đến mẹ mình, thì đó là lúc cõi hiền lương phủ sáng mặt người.
Không còn mẹ, chẳng còn ai nhắc chuyện đi tuốt lá mai hay đem bộ lư đồng đi đánh bóng. Tết ghé qua ngôi chùa nhỏ, nhìn những phần thạch táng cao như núi, trong đó có mẹ, sao mà mọi thứ nguy nga và nhạt nhẽo đến vậy. Khói hương chỉ nhắc Tết và những ngày tháng đẹp nhất đã đi qua. Người đàn ông đứng gần đó, cứ rì rầm nói chuyện với người đã khuất như một điều kỳ lạ và dịu dàng. Tết không có quá khứ, không có kỷ niệm về Cha, về Mẹ, chắc chỉ là những mùa thụ hưởng của bản năng, vô vị.
Tết là đoàn viên. Tết là trở về. Hãy nhớ đốt một nén hương trầm với lòng kính nguyện. Với những ai còn mẹ, hãy mỉm cười hạnh phúc vì đó chính là mùa xuân đẹp nhất ghé qua đời mình mà chúng ta cần níu giữ.
S.T
