Suối Giàng thuộc huyện Văn Chấn (Yên Bái) nằm trên độ cao 1.400m, khí hậu quanh năm mát mẻ, vốn nổi tiếng với hàng ngàn cây chè cổ thụ Shan Tuyết hàng trăm năm tuổi.
Xe chúng tôi lên đến Suối Giàng lúc chính ngọ. Cái nắng tháng 10 hanh hao trải đều trên những thửa ruộng bậc thang vừa gặt hết, soi rõ từng đàn chim sẻ sà xuống nhặt thóc vãi quanh các gốc rạ. Thế nhưng nhiệt độ ngoài trời cũng chỉ 22-23 độ, gió hơi se se lạnh.
Cả xã Suối Giàng có 8 thôn với hơn 740 hộ dân sống chủ yếu bằng nghề trồng chè. Gần đây bản Pang Cáng nơi có 100% người H'mông sinh sống được tỉnh Yên Bái chọn để bảo tồn bản sắc văn hóa của đồng bào. Tuy nhiên các dịch vụ vẫn còn sơ khởi và nhỏ lẻ. Lần lên thăm này, bên cạnh vườn cây chè cổ thụ đã mọc lên 1 điểm “Không gian văn hóa trà Suối Giàng” với thiết kế lịch lãm nhưng rất thân thiện môi trường.
Muốn ngồi lâu để cảm nhận không gian sáng tạo này, tôi ngỏ ý với người quản lý xin được ăn trưa tại đây. Dù không đặt trước nhưng bạn Vũ Xuân Khánh-quản lý nơi này đã nhiệt tình gọi cho nhà hàng gần đó mang đồ ăn lên cho tôi. Ấn tượng vì sự chu đáo của Khánh, chúng tôi đã cùng ngồi ăn trưa và nói chuyện về tiềm năng du lịch của Suối Giàng. Khánh kể “Không gian văn hóa chè Suối Giàng” được thai nghén rất nhanh, trong 20 ngày và triển khai trong 60 ngày. Thiết kế đơn giản, dựa trên những vật liệu địa phương như ván lợp bằng pơ-mu, cột chống và bàn ghế bằng gỗ tạp loại được thi công theo phong cách rustic. Tại không gian này, các bạn phục vụ đặc sản trà Shan Tuyết, mở các lớp dạy pha trà, thưởng trà, có một số phòng lưu trú cộng đồng và gia đình, có lều bạt để khách có thể ngủ giữa thiên nhiên bao la…
“Chúng em thiết kế và vận hành ở đây để thử nghiệm. Nếu thành công chúng em sẽ nhân rộng mô hình này, hướng dẫn cho bà con tại đây tận dụng nguyên liệu địa phương để làm homestay đón khách du lịch, giúp quảng bá du lịch Suối Giàng rộng hơn và nâng cao thu nhập cho đồng bào tại đây”. “Vậy giờ nhóm đã triển khai được những gì rồi?”. “Chúng em đã họp với tất cả các hộ trong xã, mời tham gia vào HTX Du lịch Suối Giàng để cùng triển khai dự án cho đồng nhất. Hiện tại chúng em đã lập website, làm phim quảng cáo, chụp các bộ ảnh để truyền thông, làm các biển quảng cáo tấm lớn và các cuốn cẩm nang du lịch, tài liệu cho các HDV, nghiên cứu ẩm thực người Mông để tôn vinh những nét đặc sắc… Huyện cũng đã phê duyệt cải tạo hồ Suối Giàng cạnh cây chè tổ, nâng cấp đường trong huyện, trồng hoa và lát lối đi theo nguồn vốn xã hội hóa. Hiện tại khách du lịch mới chỉ đến đây 1 buổi thăm quan cây chè, hưởng không khí mát lành rồi rời đi. Chúng em muốn mọi người có thể thăm quan hết các địa điểm tại đây và cảm nhận rõ nét văn hóa của người Mông nên cũng đã xây dựng chương trình “48 giờ tại Suối Giàng”…
Nhìn vẻ say sưa của bạn trẻ gốc Đông Anh để lại vợ và 2 con ở quê, lên Suối Giàng với mong muốn mãnh liệt khơi dậy tiềm năng du lịch tại đây, với kế hoạch mà các deadline chỉ tính theo đơn vị ngày, với những buổi họp thâu đêm bên bếp lửa người Mông, tôi tin với nhiệt huyết tuổi trẻ, với đam mê giúp ích cho xã hội, một chút ngây thơ lãng mạn của những chàng Đông-ki-sốt, các em sẽ làm cho vùng cao Suối Giàng khởi sắc.
Vốn định lên ngắm nhìn rừng chè cổ thụ rồi về luôn, nhưng câu chuyện của Khánh đã giữ chân tôi ở lại. Chúng tôi đã nói về mô hình du lịch homestay của người Tày ở bản Pác Ngòi bên hồ Ba Bể và mong ước rồi đây sẽ có làng du lịch homestay của người Mông tại đây. Rồi đây trên khắp mảnh đất hình chữ S này, những mô hình du lịch văn hóa thế này sẽ được nhân lên. Chúng tôi cũng nói về cách nâng cao giá trị cho trà Suối Giàng, về mô hình du lịch thưởng trà Long Tỉnh tại Hàng Châu (Trung Quốc)…
Nước chè Suối Giàng khi pha rót ra chén có mầu vàng sóng sánh như mật ong, hương thơm chỉ thoảng nhẹ nhưng vị thì chẳng loại chè nào sánh được. Nhấp một ngụm chất chè đọng lại vừa đắng vừa chát nhưng dư vị ngọt rất hậu. Ngoài trời se se lạnh, bên bếp lửa người Mông, câu chuyện cứ thế kéo dài với nhiều kỳ vọng một Suối Giàng sớm phát triển đúng với tiềm năng của mình.
Bùi Mai Thủy
